Almanya’da İş Sözleşmesi Feshi

Almanya'da işten çıkarma söz konusu olduğunda çalışanları koruyan güçlü haklar vardır. Altı aydan fazla bir süredir 10'dan fazla çalışanı olan bir şirkette çalışıyorsanız, öyle birden işten çıkarılamazsınız. İşvereninizin sizi işten çıkarmak için aşağıdaki nedenlerden birine ihtiyacı vardır:

• Operasyonel nedenler: Şirketinizin iş yoğunluğu ve kazancı azaldıysa ve bu nedenle artık tüm çalışanlara ödeme yapamıyorsa işten çıkarılabilirsiniz.
• Davranışsal nedenler: İşvereninizi kandırıyor veya ondan bir şeyler çalıyorsanız, meslektaşlarınıza hakaret ediyor veya tacizde bulunuyorsanız, mazeret olmadan işe gelmiyorsanız, internette özel olarak geziniyorsanız veya şirket yönetmeliklerini ihlal ediyorsanız işinizden çıkarılabilirsiniz.
• Kişisel nedenler: Kişisel becerileriniz veya özellikleriniz nedeniyle işinizi artık yapamıyorsanız, görevden alınabilirsiniz. Örneğin çok uzun süredir hastaysanız veya çalışma izninizi kaybederseniz, böyle bir durum gerçekleşebilir.

Önemli: Yaşınız, cinsiyetiniz, cinsel yöneliminiz, dininiz, kökeniniz gibi nedenlerle asla işinizden çıkarılamazsınız.

Olağan bir fesih aşağıdaki şartları karşılamalıdır:

• Yazılı olarak iletilmelidir.
• İhbar süresine uyulmalıdır. İhbar süresi genellikle iş sözleşmenizde belirlenmiştir. İş sözleşmenizde bu konuda herhangi bir düzenleme bulunmuyorsa, §622 BGB uyarınca belirlenen yasal süreler geçerlidir. Yasal süre, iş ilişkinizin süresine bağlıdır. Şirketinizde ne kadar uzun süredir çalışıyorsanız ihbar süresi de o kadar uzun olur.
• Eğer bir işyeri sendika temsilciliği (Betriebsrat) varsa, kişinin görevden alınmadan önce temsilcilik tarafından dinlenmesi gerekir. Bu konuda daha fazla bilgi almak için "İşyeri Sendika temsilciliği ve İşçi Sendikası" bölümüne bakabilirsiniz.

İşten çıkarılma ile karşı karşıya kalırsanız, kesinlikle yasal danışmanlık almalısınız. İşvereniniz tüm formalitelere (örn. ihbar süresi) uymamışsa veya fesih nedeni yeterli değilse, işten çıkarmaya karşı bir koruma davası açmanız sizin açınızdan faydalı olabilir. Ama hızlı hareket etmeniz gerekir. Fesih bildirimini aldıktan sonra, bu konuda yasal işlem yapmak için yalnızca üç haftanız vardır.

Olağanüstü fesih için ihbar süresi bulunmamaktadır. Bu, işvereninizin sizi birden işten çıkarabileceği anlamına gelir. Olağanüstü fesih ancak istisnai durumlarda mümkündür. İşvereninizin sizinle çalışmaya devam etmesini imkânsız hale getiren ciddi bir nedeni olmalıdır. Örneğin işvereninizi soyduysanız veya herkesin önünde aşağıladıysanız (mesela Facebook'ta) ihbar süresi olmadan işten çıkarılabilirsiniz.

Deneme süresi, işverenlerin ve çalışanların birbirlerini neredeyse bağlayıcı olmayan bir şekilde tanımalarını sağlar. Bu nedenle, her iki taraf da çalışma ilişkisini, çok kısa bir ihbar süresiyle ve özel nedenler olmaksızın sona erdirebilir. Deneme süresi ve bu süredeki ihbar süresi genellikle iş sözleşmenizde belirtilir. Sadece istisnai durumlarda 6 aydan uzun deneme süresinde çalışmanıza izin verilir.

Birçok şirket, çalışanlarına fesih yerine sözde "fesih sözleşmesi" (Aufhebungsvertrag) sunar. Fesih sözleşmesi, işveren ve çalışanların istihdam ilişkisinin sona erdirilmesi gerektiğine dair ortak bir beyanıdır. Bir fesih sözleşmesinde genellikle çalışanlar için kıdem tazminatı kabul edilir. Bununla birlikte, genellikle işsizlik yardımlarındaki işten çıkarılma ve risk kesintilerine karşı olan korumanızı kaybedersiniz. Bir fesih sözleşmesi imzalandıktan sonra, artık kesinlikle iptal edilemez ve kural olarak, bu sözleşmeye mahkemede de itiraz edemezsiniz. Bu nedenle, bir fesih sözleşmesini dikkatle okumak ve imzalamadan önce bilen birisinden danışmanlık almak önemlidir.

İşten çıkarılma ihbarını aldıktan sonra en geç 3 gün içinde iş bulma kurumuna “iş arıyor” olarak kayıt yaptırmalısınız. Bunu telefonla, internet üzerinden veya doğrudan buraya giderek yapabilirsiniz. Çok geç bildirimde bulunursanız, işsizlik parası kesintisi riskiyle karşı karşıya kalırsınız. İşsiz kaldığınızda - yani en geç işsiz kaldığınız ilk gün - yerel iş bulma kurumunuza şahsen rapor vermelisiniz. Ancak bundan sonra işsizlik parası alabilirsiniz. Sizden sorumlu iş bulma kurumunu Federal İş Bulma Kurumunun web sitesinde bulabilirsiniz.

Bu soru hakkında daha detaylı bilgi almak için “Hamilelik” ve “Ebeveyn İzni” bölümlerine bakabilirsiniz.

Bu konudaki genel kural şudur; tüm şirketlerin ağır engeli olan çalışanlarını işten çıkarmaktan kaçınmaları gerektiğidir. Engel derecesi en az 50 olan bir kişinin ciddi şekilde engel sahibi olduğu kabul edilir. "Engelli Bireyler" bölümümüzde engellilik dereceleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Eğer bir işveren ağır engelli bir kişiyi işten çıkarmak istiyorsa, sadece işyeri sendika temsilciliğini (Betriebsrat) değil, aynı zamanda sorumlu Entegrasyon Dairesini de bilgilendirmesi gerekir. İş sözleşmesinin feshi, Entegrasyon Dairesinin onayı olmadan genellikle etkili değildir.

Eğer işyeri sendika temsilciliğinin (Betriebsrat) bir üyesiyseniz, sadece olağanüstü fesih durumunda veya mesela tüm şirket kapatılırsa işten çıkarılabilirsiniz. Olağanüstü fesih halinde, işyeri sendika temsilciliği veya bir iş mahkemesinin fesih konusunda anlaşması gerekir. Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak için "İşyeri Sendika Temsilciliği ve İşçi Sendikası” bölümüne bakabilirsiniz.

Evet. Ancak işinizden istifa ederken, ihbar süresini de dikkate almalısınız. İhbar süresi genellikle iş sözleşmenizde belirtilmiştir. Sözleşmede bu konuda herhangi bir düzenleme bulunmuyorsa, bir çalışan olarak sizin için ihbar süresi ayın 15'ine kadar dört hafta veya ayın sonuna kadar dört haftadır.

İstifanızı yazılı olarak yapmanız gerekir. karrierebibel.de adresine girerseniz örnek bir istifa mektubu bulabilirsiniz.

Lütfen unutmayın: İşinizden yalnızca yeni bir iş bulma ihtimaliniz varsa çıkmalısınız. İşsizken yeni bir işe başvurmak, hâlâ bir işiniz varken başvuru yapmaktan daha zordur. Buna ek olarak, işinizden istifa etmeniz durumunda genellikle 12 haftaya kadar işsizlik parası I almazsınız.